MHADA : म्हाडाच्या घरांना मोठी मागणी आहे. लॉटरीसाठी लाखो अर्ज दाखल होतात. मात्र दुसरीकडे मुंबईबाहेर राज्यात म्हाडाची १२ हजार घरे विकून ती धूळखात पडून असल्याचे समोर आले आहे. त्या घरांची लॉटरी लागल्यानंतरही घरांची विक्री होत नसल्याचे दिसून येत आहे. त्यामुळे म्हाडाचे MHADA सुमारे तीन हजार कोटींचे आर्थिक नुकसान होत आहे. त्यामुळे विक्री न झालेली घरे 1 BHK Flat in mumbai म्हाडासाठी डोकेदुखी ठरत असून आता या घरांच्या विक्रीसाठी म्हाडाने स्वतंत्र धोरण तयार केले आहे. हे धोरण मंजुरीच्या प्रतीक्षेत असून, मंजूर झाल्यानंतर विविध माध्यमातून घरांची विक्री केली जाईल. त्यामुळे ही घरे धूळ खात का पडून आहेत आणि ती विकण्याचे धोरण काय?
म्हाडाचे मुख्य उद्दिष्ट काय? MHADA
मुंबई आणि राज्यभरातील घरांची वाढती मागणी लक्षात घेऊन राज्य सरकारने म्हाडा प्राधिकरणाची स्थापना केली. म्हाडाच्या मुंबई, कोकण, पुणे, नाशिक, अमरावती, नागपूर आणि औरंगाबाद विभागामार्फत राज्यभरात घरे बांधली जातात. त्या घरांचे लॉटरी पद्धतीने वाटप केले जाते. यापूर्वी हाताने लॉटऱ्या काढल्या जात होत्या. आता गेल्या काही वर्षांपासून लॉटरी ऑनलाइन काढल्या जातात. काय सांगता! म्हाडा देणार भाडे तत्वावर फ्लॅट, दुकाने? पहा कोणाला कसा मिळवता येणार लाभ?
घराचा ताबा घेण्याची लॉटरीनंतरची प्रक्रियाही ऑनलाइन करण्यात आली असून त्यामुळे आता लॉटरीची प्रक्रिया 100 टक्के ऑनलाइन झाली आहे. यामध्ये मानवी हस्तक्षेप नाही. वंचित आणि अल्पसंख्याक गटातील लोकांना परवडणारी घरे उपलब्ध करून देण्याच्या मुख्य उद्देशाने म्हाडाची स्थापना करण्यात आली. आतापर्यंत म्हाडाने दोन लाखांहून अधिक कुटुंबांचे परवडणारे घर घेण्याचे स्वप्न पूर्ण केले आहे.
म्हाडाच्या घरांसाठीची मागणी सर्वाधिक का घटली? MHADA
मुंबई,नवी मुंबई, ठाणे, पुणे, नाशिक, नागपूर, छत्रपती संभाजीनगर या शहरांमध्ये सर्वसामान्यांना परवडणाऱ्या किमतीत हक्काचे घर घेण्यासाठी म्हाडा हा एकमेव पर्याय आधीपासूनच होता आणि आहे. त्यामुळे म्हाडाच्या सोडतीला नागरिकांचा प्रतिसाद मिळत आहे. आतापर्यंत मुंबई आणि कोकणात घरांसाठी लाखो अर्ज येत होते. बँकांमधून अर्ज विकले जात असताना अर्ज स्वीकारण्यासाठी रांगा लागल्या होत्या. मात्र गेल्या दोन-तीन वर्षांपासून मुंबई वगळता इतर मंडळांमध्ये घरांच्या मागणीत घट होत आहे.
नाशिक,कोकण, पुण्यात घरे वर्षानुवर्षे विकून धूळ खात पडलेली दिसतात. म्हाडाच्या कोकण विभागातील विरार-बोलीज कॉलनीतील रहिवाशांना पाणीपुरवठ्याअभावी मोठ्या समस्येला सामोरे जावे लागत आहे. त्यामुळे तेथील प्रतिसाद कमी झाला आहे. त्याचवेळी विविध कारणांमुळे पुणे व अन्य ठिकाणी घरांची विक्री होत नसल्याचे दिसून येत आहे. याचे मुख्य कारण म्हणजे अनेक ठिकाणी म्हाडाचे MHADA प्रकल्प मुख्य शहरापासून दूर आहेत. याशिवाय पाणी, रस्ते या अत्यावश्यक सुविधाही तेथे उपलब्ध नाहीत. प्लॅनशिवाय जागा निवडणे, प्रॉपर्टी मार्केटची मागणी लक्षात न घेता, घरांची विक्री होत नाही. शिवाय, घरांच्या किमतीही जास्त आहेत.
म्हाडाची MHADA सध्या किती घरे विक्रीवाचून पडून?
नुकतीच विक्री करून धूळखात पडलेल्या राज्यातील घरांचा म्हाडाने शोध घेतला. यानुसार कोकण, पुणे, नाशिक, अमरावती, छत्रपती संभाजीनगर आणि नागपूर येथे 12 हजारांहून अधिक घरे उघडकीस आली आहेत. हा आकडा बराच मोठा असून या घरांची विक्री किंमत तीन हजार कोटींहून अधिक आहे. त्यामुळे म्हाडाचेही मोठे आर्थिक नुकसान होत आहे. म्हाडाच्या कोकण विभागातील विरार-बोलीजमध्ये दोन हजारांहून अधिक घरे विक्री न झालेली आहेत. मंडळाने तेथे दहा हजार घरांचा प्रकल्प केला आहे.
म्हाडाने MHADA आता विक्री न झालेली घरे विकण्यासाठी स्वतंत्र धोरण केले आहे. घरांची विक्री कशी करायची याचे धोरण तयार करण्यासाठी म्हाडाने अधिकाऱ्यांची समिती स्थापन केली होती. समितीने यासाठी धोरण तयार करून म्हाडाचे उपाध्यक्ष संजीव जयस्वाल यांच्याकडे मंजुरीसाठी पाठवले आहे. हे धोरण तातडीने मंजूर करून लागू करण्याचा म्हाडाचा प्रयत्न आहे.
या धोरणात नेमके काय?
घरांच्या किमती कमी होतील. यासाठी अतिरिक्त शुल्क, प्रशासकीय शुल्क आणि इतर खर्च वगळून घराच्या किमती निश्चित केल्या जातील. दुसरा पर्याय म्हणून आतापासून घरांची ब्लॉक सेल केली जाईल. कोणत्याही सरकारी संस्थेने म्हाडाकडून निवासी किंवा इतर वापरासाठी घरांची मागणी केल्यास, घरे मोठ्या प्रमाणात विकण्याचा पर्याय दिला जातो.
तसेच प्रॉपर्टी मार्केटमध्ये घरे विकणाऱ्या खासगी संस्थांना हे काम देण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. संस्थेची निविदा व नियुक्ती करून घरांची विक्री केली जाणार आहे. घर विकण्याची संपूर्ण जबाबदारी संस्थेची असेल. त्यासाठी त्यांना घराच्या किमतीच्या पाच टक्के रक्कम दिली जाणार आहे. या धोरणाची अंमलबजावणी झाल्यास धूळखात पडलेली सर्व घरे विकली जातील, असा दावा म्हाडाने केला आहे.