मुंबई : तुमच्या प्रियजनांना भेटवस्तू देण्याप्रमाणेच तुम्ही तुमच्या प्रियजनांना किंवा एखाद्या खास व्यक्तीला मालमत्ता भेट देऊ शकता. मात्र कायद्याच्या कक्षेत राहूनच तुम्हाला ही प्रॉपर्टी गिफ्ट द्यावी लागणार आहे. कोणत्याही व्यक्तीला मालमत्ता भेट देण्याबाबत अनेक नियम आहेत. मालमत्तेचा मालक त्याच्या नावावर नोंदणीकृत कोणतीही मालमत्ता किंवा प्रॉपर्टी त्याच्या जवळच्या व्यक्तीला भेट देऊ शकतो किंवा दान करू शकतो.
पण आता प्रश्न असा पडतो की जर तुम्ही तुमचे घर, फ्लॅट, दुकान किंवा शेत इत्यादी कोणतीही मालमत्ता एखाद्याला गिफ्ट केली असेल आणि तुम्हाला ती परत मिळवायची असेल, तर तुमच्यापुढे कोणते कायदेशीर पर्याय उरले आहेत. एखादी व्यक्ती आपली मालमत्ता कोणाला भेट देऊ शकते का? मालमत्ता भेट देण्याबाबत कायदा काय म्हणतो ते आपण या लेखात जाणून घेणार आहोत…
लक्षात असू द्या की मालमत्तेची भेट म्हणजे मालकाने त्याच्या इच्छेनुसार त्याच्या बदल्यात एक रुपयाही न घेता त्याची मालमत्ता दुसऱ्या व्यक्तीकडे हस्तांतरित करणे होय. अशा परिस्थितीत, एखाद्या व्यक्तीला मालमत्तेला भेट देण्यासाठी विक्री कराराप्रमाणे योग्य गिफ्ट डीड तयार करावी लागते. मालमत्ता हस्तांतरण कायदा, 1882 च्या कलम 122 नुसार, मालमत्तेची भेट देणे म्हणजे स्वतःच्या इच्छेननुसार मालकाने कोणतीही किंमत न घेता मालमत्ता दुसऱ्या व्यक्तीला हस्तांतरित करणे होय.
मालमत्तेवर पुन्हा दावा करता येईल का?
कायदेशीररित्या भेट दिलेली मालमत्ता नाकारली जाऊ शकत नाही. भेट देणाऱ्याने स्वेच्छेने त्याची मालमत्ता दुसऱ्या व्यक्तीला भेट दिली आहे आणि दुसऱ्या व्यक्तीने ती स्वीकारली आहे. तसेच, एकदा मालमत्तेची मालकी नवीन मालकाच्या नावावर हस्तांतरित झाली की, सामान्य परिस्थितीत तो व्यवहार रद्द करता येत नाही. परंतु काही अपवादात्मक परिस्थितीत हे शक्य होऊ शकते.
गिफ्ट डीड रद्द करण्यासाठी अटी व शर्ती
कायद्याच्या कलम 126 मध्ये नमूद केलेल्या विशिष्ट परिस्थितीत गिफ्ट डीड रद्द केली जाऊ शकते. उदाहरणार्थ, तुम्ही ज्या उद्देशासाठी मालमत्ता भेट देत आहात तो पूर्ण झाला नसल्यास, तुम्ही भेट म्हणून दिलेली मालमत्ता परत घेऊ शकता. शिवाय गिफ्ट देणारे आणि घेणारा दोघेही सहमत असल्यास गिफ्ट डीड परस्पर संमतीने रद्द केली जाऊ शकते. शिवाय, गिफ्ट डीडवर स्वाक्षरी केल्यानंतरही, मालमत्तेचे हस्तांतरण होत नाही आणि भेट देणाऱ्याने आपला विचार बदलल्यास, मालकाच्या इच्छेनुसार गिफ्ट डीड रद्द केली जाऊ शकते.
तसेच मालमत्ता भेट देणारी व्यक्ती मानसिकदृष्ट्या पूर्णपणे निरोगी असते. जर मालमत्ता भेट देणारी व्यक्ती मानसिकदृष्ट्या अस्थिर असेल किंवा भेटवस्तू देणाऱ्याने जबरदस्तीने किंवा कोणत्याही फसवणुकीने मालमत्ता मिळवली असेल, तर ते अवैध घोषित केले जाऊ शकते. तसेच मालमत्ता भेट देणारी व्यक्ती पूर्णपणे मानसिकदृष्ट्या निरोगी आहे. मालमत्ता गिफ्ट देणारी व्यक्ती मानसिकदृष्ट्या अस्थिर असेल किंवा गिफ्ट प्राप्तकर्त्याने जबरदस्ती किंवा कोणतीही फसवणूक करून मिळवली असेल, तर ते कृत्य अवैध घोषित केले जाऊ शकते.
वाचा : नवी मुंबईत हक्काच्या घराचं स्वप्न साकार होणार; पहा 1BHK सँपल फ्लॅटसह संपूर्ण माहिती